Czujność to najważniejsza supermoc w Internecie. Dowiedz się, jak rozmawiać z dziećmi o cyberbezpieczeństwie

Najważniejsza jest przestrzeń do wspólnej rozmowy

Według danych Urzędu Komunikacji Elektronicznej aż 60% dzieci natknęło się na hejt i mowę nienawiści przy okazji zwykłej aktywności w sieci. Spory odsetek dzieci miał także styczność z treściami prezentującymi przemoc (40%).

Dzieci wkraczają w wirtualny świat w coraz to młodszym wieku. Traktują internet jako źródło rozrywki, kontaktów interpersonalnych czy inspiracji. Dlatego kluczowe jest, aby odpowiednio wcześniej pomyśleć o ich bezpieczeństwie w sieci i przygotować je na potencjalne zagrożenia, z którymi prędzej czy później się zetkną. Zabezpieczenia techniczne i uświadomienie zagrożeń to jedno, ale zadbajmy też o to, aby dzieci rozumiały, dlaczego pewne zachowania mogą być ryzykowne. Pomóc może wspólne wypracowywanie zasad korzystania z internetu, które będą obowiązywać wszystkich członków rodziny (pamiętajmy - przykład idzie z góry). Ważne, aby nie stanowiły one listy zakazów, z których będziemy dzieci codziennie rozliczać i w razie czego wyciągać konsekwencje. O wiele ważniejsze jest budowanie naszej relacji z dzieckiem opartej na bliskości, zaufaniu i pewności, że w razie potrzeby nie zostaje ono z problemem samo. Bo dzieci, które wiedzą, że mogą zwrócić się do rodzica lub opiekuna bez strachu przed karą, są mniej podatne na cyberzagrożenia – mówi Urszula Młodnicka,
psycholożka współpracująca z „Akademią Bezpiecznego Puchatka”.

Dobra rozmowa, czyli jaka? 6 zasad dla rodziców i dzieci

Rozmowa z dzieckiem o cyberbezpieczeństwie powinna być dostosowana do jego wieku, pełna zrozumienia i otwartości. Oto kilka wskazówek, jak skutecznie przekazać wiedzę o bezpiecznym korzystaniu z Internetu:

1. Rozmawiaj otwarcie i bez oceniania – dziecko powinno czuć, że może przyjść do Ciebie z każdym problemem. Co więcej unikaj straszenia, zamiast tego tłumacz, jakie konsekwencje mogą wynikać z nieostrożności w sieci.

2. Ustal jasne zasady – uzgodnij, ile czasu dziecko może spędzać online i jakie treści są dla niego odpowiednie. Wprowadź zasadę nie podawania danych osobowych, haseł ani adresu zamieszkania w Internecie.

3. Naucz dziecko rozpoznawać zagrożenia (najlepiej na przykładach) – wyjaśnij, czym jest cyberprzemoc, oszustwa internetowe i nieodpowiednie treści. Pokaż, jak rozpoznawać fałszywe wiadomości i nie klikać w podejrzane linki.

4. Zachęcaj do mądrego korzystania z sieci – naucz dziecko krytycznego myślenia – nie wszystko, co widzi w Internecie, jest prawdą. Omów temat prywatności – dlaczego warto ograniczyć udostępnianie zdjęć i informacji o sobie.

5. Wspólnie poznawajcie technologie – interesuj się tym, co dziecko robi w Internecie – pytaj o ulubione gry, aplikacje i media społecznościowe. Wspólnie ustalcie, które strony i aplikacje są bezpieczne.

6. Bądź wsparciem i pokaż, gdzie szukać pomocy – utwierdzaj dziecko, że jeśli poczuje się niekomfortowo w sieci, zawsze może do Ciebie przyjść i opowiedzieć o swoich odczuciach. Pokaż mu miejsca, gdzie można zgłaszać niepokojące treści. Pokaż mu, że w żadnej sytuacji nie jest samo.

W ramach „Akademii Bezpiecznego Puchatka” dzieci zdobywają różne „supermoce” pomagające im dokonywać na co dzień mądrych wyborów. W lekcji o cyberbezpieczeństwie najważniejszą „supermocą” jest właśnie czujność, czyli umiejętność rozpoznawania potencjalnych zagrożeń w internecie i reagowania na nie.

Pełen komplet bezpłatnych materiałów wspierających owocną edukację dotyczącą bezpieczeństwa (infografiki, gotowe scenariusze lekcyjne, edukacyjne inspiracje) można pobrać ze strony https://akademiapuchatka.pl/materialy-edukacyjne/.

Nie kasuj, zapisuj i szukaj pomocy

Jeśli znajdziemy się w trudnej sytuacji i dziecko stanie się ofiarą cyberprzemocy (choćby hejtu), to pamiętajmy, że liczy się szybka reakcja. Zarówno ofiara przemocy, jak i osoba postronna mogą zażądać interwencji administratora strony. A co z poważniejszymi przypadkami, które naruszają już prawo (np. publikowanie nielegalnych treści, karalne groźby, niewłaściwe propozycje)? Powinny zostać zgłoszone na policję. Jeśli ofiarą jest osoba małoletnia, to zgłoszenia dokonują jej rodzice/prawni opiekunowie lub ona sama.

Każda jednostka Policji i Prokuratury w Polsce ma obowiązek przyjąć tego typu zgłoszenie. Im więcej dowodów zastosowania cyberprzemocy dostarczymy, tym lepiej. Przestępca w sieci nie jest anonimowy. Przed zgłoszeniem zanotujmy na spokojnie wszystkie istotne informacje dotyczące zdarzenia, zbierzmy jak najwięcej dowodów przestępstwa (np. zrzuty ekranu lub wydruki rozmów, nagrania głosowe, nazwy i adresy profili, filmy, dane kontaktowe itd.). W polskich przepisach nie mamy osobnej definicji cyberprzemocy, ale w świetle prawa wiele jej form wypełnia znamiona różnych czynów zabronionych. Kodeks Karny reguluje także kwestie przestępstw z nienawiści – mówi mł. insp. Wanda Mende z Biura Prewencji
Komendy Głównej Policji.

Warto też na bieżąco reagować na nieodpowiednie treści w Internecie. Jeśli natrafimy na materiały budzące wątpliwości, możemy zgłosić je odpowiednim instytucjom, które zajmują się bezpieczeństwem w sieci:

• Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości – cbzc.policja.gov.pl

• Zespół Reagujący na Nielegalne Treści w Internecie – dyzurnet.pl

• Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa w Sieci – incydent.cert.pl

• Pomoc w usunięciu materiałów intymnych z internetu dla osób małoletnich – takeitdown.ncmec.org

Dbajmy o bezpieczeństwo w sieci i reagujmy odpowiedzialnie!


<sup>O programie

„Akademia Bezpiecznego Puchatka” to ogólnopolski program edukacyjny skierowany do uczniów klas I szkół podstawowych. Obejmuje on tematykę związaną z bezpieczeństwem dzieci w różnych sferach życia. Program organizowany jest przez markę Puchatek we współpracy z Biurem Prewencji oraz Biurem Ruchu Drogowego KGP. W ciągu 15 edycji programu wzięło w nim udział ponad 3 miliony dzieci.</sup>